|
Decydując się na zakup żarówki LED warto wybierać produkty od znanych i dobrych producentów. Niestety na rynku obecne jest także niepełnowartościowe oświetlenie LED, którego zakup zamiast realnych oszczędności może przynieść stratę finansową. O niuansach związanych z powyższym przeczytasz tutaj.
Na co zatem poza wyborem marki należy zwrócić uwagę przy woborze żarówek LED?
a) materiał obudowy
Materiał z którego wykonana jest obudowa żarówki LED ma niebagatelne znaczenie. Najlepszym materiałem używanym do produkcji obudowy żarówek jest ceramika. Gwarantuje ona świetną przewodność cieplną zapewniającą skuteczne oddawanie wytworzonego ciepła na zewnątrz, jest przy tym dobrym izolatorem elektrycznym (bezpieczeństwo). Żarówki z obudowami ze stopów metali takich jak aluminium stanowią również dobre rozwiązanie. W zależności od konstrukcji i mocy żarówek stosuje się w nich często lamele pełniące funkcje radiacji i umożliwiające lepsza wentylację. Gorszym rozwiązaniem dla żarówek LED jest stosowana do żarówek halogenowych obudowa ze szkła mineralnego. Jest ona akceptowalnym rozwiązaniem dla żarówek LED o niedużych mocach (1 - 4.5W). Żarówki LED, których obudowy wykonane są z tworzyw sztucznych przy niewielkich mocach (max 4W) mogą stanowić ciekawe rozwiązanie na potrzeby użytku domowego. Są to jednak źródła światła projektowane pod kątem ekonomicznym - mają one za zadanie zaspokoić potrzeby dzisiejszego "wrażliwego na cenę" rynku. Ich niska cena i typowa dla źródeł światła LED energooszczędność powala na ich dynamiczną amortyzację - bardzo szybko zwraca się ich koszt zakupu, jednak nie są to źródła światła zaprojektowane na wieloletnie użytkowanie.
b) rozmiar i mocowanie
Podstawowym parametrem żarówki LED jest jej rozmiar i mocowanie. Właściwości te muszą być dostosowane do oprawy jaką posiadamy. Jeśli wcześniej stosowaliśmy w danej oprawie żarówkę wystarczy ją zmierzyć i szukać takiej o analogicznych rozmiarach. Brać jednak trzeba pod uwagę fakt, że odpowiednik tradycyjnej żarówki w postaci LED nie zawsze posiada takie same rozmiary. Najłatwiej porównywać tradycyjne żarówki z żarówkami LED wiedząc, że tzw. duży gwint to E27, mały gwint to E14 a uchwyty bagnetowe to GU10.
Jeśli chodzi o mocowanie żarówek to nie mamy tu zbyt wielkiego pola manewru – musi ono odpowiadać wielkości oprawy. W niektórych z nich znajduje się informacja o tym, jakie żarówki można w nich stosować. Istotny jest również fakt, jaka może być maksymalna moc użytkowanej w oprawie żarówki. Najczęściej wartości te podaje się dla tradycyjnych lub halogenowych żarówek, które mocno się nagrzewają. Jeśli chodzi o żarówki LED to tak własność nie występuje – ledy nawet wysokiej mocny nie grzeją się tak jak żarówki tradycyjne.
c) jasność i moc żarówki
Kolejnym istotnym parametrem jest strumień świetlny - to ilość lumenów, jaką emituje żarówka LED. Im wskaźnik jest wyższy tym żarówka świeci jaśniej. Przyjmuje się, że żarówka LED emitująca 600 lumenów może z powodzeniem zastąpić tradycyjna żarówkę 60 W.
Z kolei na wydajność i oszczędność światła wpływ ma tzw. skuteczność świetlna. Dla określenia tej wartości dzieli się ilość lumenów przez Wat. Im wskaźnik wyższy tym oświetlenie bardziej efektywne. Wartość strumienia świetlnego podana na opakowaniu pozwala na przybliżone określenie, jakiej mocy żarówka ledowa jest w stanie skutecznie zastąpić żarówkę tradycyjną. Żarówki 40 i 60 W zastępują ledy o 400 i 600 lumenach. Często na opakowaniu żarówki LED znajduje się moc żarówki tradycyjnej o równoważnej mocy.
d) barwa światła (jaka barwa do jakiego typu pomieszczeń)
Jeśli chodzi o barwę emitowanego przez ledy światła wyróżnia się kilka rodzajów bieli. Uwarunkowana jest ona przede wszystkim temperaturą barwową żarówki. Temperatura poniżej 3 000 K to najniższa wartość świecenia LED. Barwa ta jest stosowana coraz rzadziej. Dla porównania warto wiedzieć, że płomień świecy ma barwę równą 2 000 K.
Światło ciepłe mieści się w zakresie 3 000 – 3 300 K. Cechuje się stosunkowo równym rozkładem barw, Poleca się je przede wszystkim do pomieszczeń mieszkalnych, gdyż działa rozluźniająco, wywołuje pogodny nastrój i nadaje pomieszczeniu przytulnego klimatu.
Światło z zakresu 3 500 – 4 000 K to światło w chłodnym odcieniu. Może mieć lekko oliwkowy odcień.
Chłodne światło często odbierane przez nas jako błękit to te w temperaturze powyżej 5 000 K. Doskonale odwzorowuje ono barwy, poprawia koncentrację i zwiększa wydajność. Z tego względu poleca się je do pomieszczeń biurowych i handlowych. Dla porównania warto wiedzieć, że światło dzienne ma barwę 5 500 K. Barwnik zawarty w siatkówce ludzkiego oka reaguje na światło o wysokiej temperaturze barowej. Zmniejsza się wtedy ilość melatoniny zawarta w organizmie i poprawia się koncentracja. Z tego względu żarówki te rozbudzają i wpływają korzystanie na pracę. Nie są z kolei zalecane do pomieszczeń mieszkalnych gdyż zaburzają sen.
e) skupienie/kąt świecenia
Do punktów świetlnych montowanych w oprawach sufitowych (najczęściej żarówki GU10/MR16/E14) wybrać możemy:
- żarówki LED SMD lub LED COB (bez soczewki) o szerokim kącie rozpraszania światła (90-120°).Cechuje je efekt bezcieniowości i równomierne rozproszanie światła w pomieszczeniu
- żarówki LED Hi-Power lub LED COB z soczewką, gdzie z kąt świecenia żarówki LED uzależniony jest przede wszystkim od ukształtowania soczewek (im bardziej wypukła jest z reguły soczewka tym bardziej skupia światło). Jeżeli wiązka światła skupiona jest w kącie o wartości mniejszym niż 90 stopni przyjmuje się, że jest to światło punktowe o charakterze akcentowym. Im mniejszy jest kąt świecenia żarówki, tym mniejsza jest oświetlana powierzchnia, lecz zwiększa się skupienie światła i rośnie wartość jego natężenia. Najpopularniejsze wartości kąta świecenia żarówek akcentowych LED to 60°, 45° i 38°.
f) szczelność i bezpieczeństwo pracy 230V/12V
Podobnie jak inne urządzenia oświetleniowe również lampy LED mają określoną klasę szczelności, którą określa międzynarodowa klasyfikacja IP. Pierwsza z cyfr określa odporność obudowy żarówki na przenikanie ciał stałych. Im wartość wyższa tym odporność rośnie. Wartość X określa brak wymagań odporności na przenikanie ciał stałych. 0 to wartość oznaczająca brak ochrony. Najwyższa wartość wynosi 6 i oznacza całkowitą ochronę przed kurzem i pyłem. Druga z cyfr określa odporność obudowy na przenikanie wody. Analogicznie jak w powyższym przypadku im wartość wyższa tym ochrona większa. Klasyfikacja IP dotyczy opraw oświetleniowych, mylnie jest często podawana przez importerów dla źródeł światła LED, które przecież podłącza się bezpośrednio do instalacji elektrycznej jedynie za pomocą oprawek (gniazdek, kostek) zatem nie można mówić tutaj o stopniu ochrony przed przenikaniem wody. Istotne w zarówkach LED o zasilaniu 230V AC jest aby nie było w nich bezpośredniego dostępu do diod LED, zaleca się aby miały one pokrywę ("szybkę") ze szkła lub tworzywa sztucznego.
W przypadku pomieszczeń gdzie występuje woda lub permanentnie duża wilgotność powietrza zaleca się stosowanie źródeł światła LED korzystających z bezpiecznego napięcia o wysokości 12V. Ponadto do instalacji o tej wartości napięcia możemy podłączyć akumulator do zasilania awaryjnego, który z powodzeniem utrzyma światło w razie awarii. 12 woltowe napięcie do oświetlenia LED uzyskuje się przy pomocy odpowiednio dobranych zasilaczy.
g) Inne (zużycie energii, odwzorowanie kolorów CRI)
Niskie zużycie energii przez żarówki pozwala na zwrot inwestycji, jakim jest zakup żarówki już po ok. 1,5 roku stosowania. Pobór energii elektrycznej przez żarówkę LED jest z reguły 8-9 razy mniejszy niż w przypadku żarówki tradycyjnej. Czas zwrotu jej zakupu (amortyzacji) zależy od częstotliwości jej świecenia. Warunkiem przeprowadzenia poprawnych kalkulacji oszczędności jest wzięcie do nich realnego poboru mocy żarówki LED oraz jej realnej żywotności, o czym więcej przeczytasz tutaj.
Innym ważnym czynnikiem jest wskaźnik CRI (odwzorowania barw), Dzieli on źródła światła pod względem zdolności, z jaką odzwierciedlają naturalne światło. Mieści się on w przedziale od 0 do 100. Im żarówka LED sięga bliżej 100 tym w bardziej naturalny sposób odwzorowuje kolory, a emitowane przez nie światło jest przyjemniejsze. Oprawy LED zazwyczaj posiadają wskaźnik CRI na poziomie 92-94 CRI. W przypadku jarzeniówek wartość ta wynosi 72 CRI.
|
